Həyatda faiz: Faiz haqqında məlumat

Ədədin yüzdə bir hissəsinə faiz deyilir. "Faiz" sözü əvəzinə % işarəsi yazılır.Tərifdən alınır ki,1%=1/100 (hissə) .Onda faizlə hissə arasında k% =k/100 kimi əlaqə düsturunu yazmaq olar.Hissəni faizlə ifadə etmək üçün k=(k*100)% düsturundan istfadə olnur.Tamı bir neçə yerə böldükdə alınmış hissələri ifadə edən kəsrlərin cəmi vahidə bərabər olduğu kimi, onların faiz göstərən ədədlərinin cəmi 100 olar.Faizlə bağlı üç əsas məsələ var;1) ədədin verilmiş faizinin tapılması,2)verimiş faizinə görə ədədin özünün tapılması,3) iki ədəddən birinin digərinin necə faizi olduğunun tapılması(iki ədədin faiz nisbəti).

Verilmiş ədədin verilmiş faizini tapmaq üçün bu ədədi faiz göstərən ədədə vurub yüzə bölmək lazımdır: x=a*k/100
Faizinə görə ədədi tapmaq üçün onun məlum faizini yüzə vurub faiz göstərən ədədə bölmək lazımdır.x=a*100/k
Verilmiş a ədədinin verilmiş b ədədnin neçə faizi olduğunu tapmaq üçün,a/b nisbətini 100%-ə vurmaq lazımdır.

Bir çox hallarda kəmiyyətlərin dəyişməsini faizlə ifdə etmək , yəni kəmiyyətin neçə faiz artdığını(azaldığını) hesablamaq lazım gəlir,Bunu üçün 2 üsuldan istifadə olunur.
1-ci üsulda kəmiyyətin əvəlki qiymətini 100% qəbul edib, sonrakının əvvəlkinə olan faiz nisbətini tapmalı, faizin böyüyündən kiçiyini çıxmalı.2-ci üsulda isə kəmiyyətin nə qədər dəyişdiyini(artdığını və ya azaldığını) tapmalı,fərqin əvvəlki qiymətinin neçə faiz olduğunu hesablamalı.
Kəmiyyətin n dəfə artması, onun(n-1)*100% artması deməkdir.Əksinə, kəmiyyətin k% artması, onun n=1+k/100 dəfə artması deməkdir.Kəmiyyətin n dəfə azalması ,onun n-1 /100%,əksinə isə k% azalması onun100 /100-k dəfə azalması deməkdir.